Fundacja na Rzecz Rozwoju Biotechnologii i Genetyki POLBIOGEN
ul. Jugosłowiańska 57, 60-159 Poznań

Fundacja na Rzecz Rozwoju Biotechnologii i Genetyki
POLBIOGEN jest niezależną, samodzielną finansowo
instytucją powołaną do pełnienia misji wspierania
biotechnologii i genetyki oraz realizowania projektów
badawczych w tych dziedzinach.

Przedsięwzięcia

Przykładowe przedsięwzięcia, które należy jak najszybciej rozwijać to:

1. Uzyskiwanie nowych leków z zastosowaniem mikroorganizmów. Obecnie dla potrzeb medycznych szeroko wykorzystywane są zmodyfikowane mikroorganizmy. Można je zastosować do otrzymywania ważnych i cennych preparatów hormonalnych i enzymatycznych (np. insulina, hormon wzrostu, amylazy, lipazy i in.), jak również przeciwciał, szczepionek i wielu substancji biologicznie czynnych. Dla celów terapeutycznych przygotowane mogą być białka chimerowe, będące połączeniem białka człowieka z białkiem myszy. Białka mogą być wykorzystywane przede wszystkim w leczeniu mukowiscydozy, hemofilii, osteoporozy, reumatyzmu czy zakażeń wirusem HIV. Prowadzone są badania nad terapią genową wprowadzającą prawidłowe geny u ludzi z mutacjami genów. Możliwość biotechnologicznego uzyskiwania terapeutycznych białek posiada olbrzymie znaczenie, ponieważ do niedawna jedynym źródłem takich białek były preparaty uzyskiwane w niewielkich ilościach od ludzi czy zwierząt, które jednocześnie mogło stanowić źródło zakażeń chorobami człowieka czy chorobami odzwierzęcymi (choroba Creutzfeldta-Jacoba, AIDS, wirusowe zapalenie wątroby typu B).

2. Uzyskiwanie substancji biologicznie czynnych o znaczeniu farmaceutycznym. Przykładem może być hormon wzrostu człowieka, na który zapotrzebowanie w ostatnich latach stale wzrasta, przy jednoczesnym rozszerzeniu możliwości zastosowania. W Polsce już kilka lat temu uzyskano króliki wytwarzające hormon wzrostu człowieka w mleku. Jedna samica może produkować do 10 litrów mleka rocznie. Uzyskany tą drogą hormon jest identyczny z hormonem wzrostu człowieka, ponieważ gruczoł mlekowy ssaków wytwarza hormon ze wszystkimi modyfikacjami zachodzącymi u człowieka. Stosując transgeniczne zwierzęta można również uzyskać przeciwciała monoklonalne niezbędne do produkcji szczepionek.

3. Uzyskiwanie tkanek i narządów na przeszczepy u człowieka. Przykładem są uzyskane w naszym kraju świnie, których komórki wykazują obniżoną immunogenność u człowieka. Niedobór narządów na przeszczepy zwiększa się z każdym rokiem, powodując zgony chorych znajdujących się listach osób oczekujących na przeszczepy. Trwają intensywne badania nad komórkami macierzystymi, jednak na obecnym etapie badań tkanki pozyskane od zwierząt mogą znaleźć szybsze zastosowanie. Ksenotransplantacja może nie okazać się rozwiązaniem ostatecznym, jednak może dostarczyć wielu narządów ratujących życie tysięcy chorych oczekujących na przeszczep docelowego narządu.

4. Biotechnologia rozrodu zwierząt. Ta dziedzina rozwija się bardzo szybko i ma istotny wpływ na produkcję żywności jak również cenę przetworów pochodzenia zwierzęcego. Główne kierunki badań obejmują zmianę składu tuszy czy mleka w kierunku produktów lepiej przyswajalnych przez człowieka, podwyższenie wydajności produkcji oraz szybkości przyrostu masy ciała. Badania koncentrują się na modyfikacjach trawienia i metabolizmu zwierząt. Ważne zagadnienie stanowi uzyskanie zwierząt odpornych na określone choroby, jak również obniżenie liczby poronień płodów i upadków młodych zwierząt. Nowatorskie podejście związane jest z możliwością uzyskania zwierząt bardziej przyjaznych dla środowiska. Kierunki tych badań znajdują się dopiero w fazie badawczo-rozwojowej.

5. Modyfikacja składu mleka celem podwyższenia właściwości energetycznych, antybakteryjnych i antyalergicznych. Uzyskano już w naszym kraju kozy wytwarzające w gruczole mlekowym oligosacharydy wpływające z jednej strony na zwiększenie właściwości energetycznych, a drugiej strony zapewniające ochronę przed zakażeniami bakteryjnymi i wirusowymi. Dodatkowo zmodyfikowane mleko może być źródłem białek stosowanych do szczepień i odczulań.

6. W ramach programu własnego Fundacja zamierza dokonać ulepszenia szałwii lekarskiej szeroko stosowanej w środkach higieny jamy ustnej. Do problemów zdrowotnych, rozpowszechnionych masowo wśród dzieci, młodzieży oraz dorosłych, należą próchnica i choroby przyzębia. Wykazano, że próchnica wpływa niekorzystnie nie tylko na stan jamy ustnej, ale także na cały organizm. Jednym z głównych czynników powodujących rozwój próchnicy jest obecność bakterii Streptococcus mutans. Celem projektu jest wprowadzenie do szałwii lekarskiej (Salvia officinalis) fragmentów białek bakterii. Perspektywa wydajnego produkowania białek Streptococcus mutans w komórkach roślinnych stwarza możliwość połączenia ich immunogennych właściwości z korzystnym działaniem aktywnych składników szałwii i uzyskania efektywnej szczepionki przeciwko próchnicy. Badania tego typu nie były dotychczas prowadzone w Polsce, jest to pierwsza próba opracowania efektywnej szczepionki do immunizacji miejscowej stosowanej w formie preparatu do higieny jamy ustnej. Uzyskane wyniki będą podstawą do rozpoczęcia badań farmakologicznych i klinicznych nad skutecznością szczepionki przeciw próchnicy. Realizacja celu przebiegać będzie poprzez ekspresję w układzie bakteryjnym, w którym zostanie oceniona prawidłowość struktury rekombinowanych antygenów, a także stworzona będzie możność ewentualnych zmian w ich strukturze dla uzyskania najlepszej odpowiedzi immunologicznej. Zastosowanie ulepszonej szałwii może mieć olbrzymie znaczenie, ponieważ szałwia należy do roślin powszechnie stosowanych w profilaktyce oraz leczeniu chorób przyzębia, nieżytów, stanów zapalnych jamy ustnej. Wydajna produkcja białek w komórkach roślinnych łączy ich właściwości immunogenne z korzystnym działaniem na choroby przyzębia aktywnych składników szałwii. Dzięki badaniom będzie możliwe uzyskanie efektywnej szczepionki do immunizacji miejscowej w formie preparatu przeciw próchniczego do higieny jamy ustnej. Uzyskanie ulepszonych roślin będzie podstawą do rozpoczęcia badań farmakologicznych i klinicznych nad skutecznością preparatu przeciw próchniczego do higieny jamy ustnej oraz do przygotowania biotechnologicznego projektu badawczo-wdrożeniowego.

COPYRIGHT © POLBIOGEN 2024